Στο πλαίσιο της προφεστιβαλικής εκδήλωσης του Φεστιβάλ των Κοινών που θα πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο-Κρήτης στις 17-18 Απριλίου, ζητήσαμε από τους προσκεκλημένους ομιλητές μας να μας γράψουν ένα σύντομο κείμενο σχετικά με το αντικείμενο και τους τομείς της δραστηριότητας τους.

Το πρώτο απ’ αυτά είναι το άρθρο «Ανοιχτά Δίκτυα Αξίας και Ομότιμη Παραγωγή» του Αποστόλη Ξεκουκουλωτάκη, ο οποίος θα μας μιλήσει για το θέμα αυτό το Σάββατο 18 Απριλίου.

Ανοιχτά Δίκτυα Αξίας και Ομότιμη Παραγωγή

Με την εφεύρεση του υπολογιστή και του Ίντερνετ, έχουμε τη δυνατότητα να επικοινωνούμε και να συνεργαζόμαστε με ένα όλο και μεγαλύτερο αριθμό ατόμων. Αυτό έχει επιτρέψει την ύπαρξη νέων δυνατοτήτων όσων αφορά την οργάνωση της παραγωγής, οι οποίες δεν ήταν δυνατόν πριν.

Ομότιμη παραγωγή γύρω από τα κοινά

Μια τέτοια μορφή παραγωγής είναι η ομότιμη παραγωγή γύρω από τα κοινά. Χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι οι πόροι χρησιμοποιούνται από κοινού, και από το ότι οι συμμετέχοντες μιας τέτοιας παραγωγής παίρνουν ρόλους ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες τους, η δομή διακυβέρνησης δεν είναι ιεραρχική.

Αυτή η δομή παραγωγής έχει πολλά πλεονεκτήματα τα οποία μας κάνουν να θέλουμε να τη διαδώσουμε. Από οικονομικής πλευράς, το γεγονός ότι οι πόροι είναι κοινοί, μειώνει το κόστος παραγωγής και δημιουργίας νέων προϊόντων και ως αποτέλεσμα αυξάνει το ρυθμό της έρευνας.

Επιπροσθέτως, επιτρέπει σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων τη συμμετοχή τους σε αυτήν και παράλληλα έχει τη δυνατότητα να ελκύει πόρους από πολλές πηγές. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε μια τέτοια παραγωγή να είναι ανταγωνιστική με μια κλασσική επιχείρηση που έχει μεγάλους κεφαλαιακούς πόρους.

Από ηθικής πλευράς, η ομότιμη παραγωγή επιτρέπει στον καθένα να ηγηθεί η να αποφασίσει από κοινού για ένα εγχείρημα αρκεί να έχει τη δεξιότητα η το ενδιαφέρον να το κάνει. Οι αποφάσεις παίρνονται κρίνοντας τις ικανότητες του καθένα και όχι ιεραρχικά. Οι άνθρωποι μεταχειρίζονται ισότιμα όσων αφορά τις απολαβές τους από την δουλειά τους.

Το μοντέλο των Ανοιχτών Δικτύων Αξίας

Λόγω των παραπάνω προτερημάτων, τα ΑΔΑ προσπαθούν να βοηθήσουν ώστε αυτή η παραγωγή να επεκταθεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας.

Αναπτύχθηκε στην αρχή από την ερευνητική ομάδα Sensorica, στην συνέχεια συνδιαμορφώθηκε από ένα μεγάλο αριθμό ατόμων. Το μοντέλο ΑΔΑ χρησιμοποιεί την σύγχρονη τεχνολογία επικοινωνιών και λογιστικό λογισμικό για να το επιτύχει αυτό.

Το μοντέλο ΑΔΑ είναι ένα μοντέλο παραγωγής στο οποίο υπάρχει ριζική διαφάνεια και ριζική ανοιχτοτητα.

Τι σημαίνει ριζική διαφάνεια;

Η σημερινή οικονομία λειτουργεί λόγω της συνεργασίας πολλαπλών παραγωγικών διεργασιών ανά τον κόσμο και οι οποίοι συντονίζονται για να παράγουν το επιθυμητό προϊόν.

Παράλληλα, κάθε παραγωγική διαδικασία έχει μια πληθώρα πληροφοριών για τη λειτουργια της τα οποία εσκεμμένα δεν διατίθενται στο ευρύ κοινό.

Το μοντέλο ΑΔΑ προτείνει ότι κάθε παραγωγική διαδικασία θα πρέπει να δημοσιοποιεί όλα τα δεδομένα της λειτουργίας της. Αυτό επιτρέπει την αντιγραφή των μεθόδων παραγωγής από τρίτους. Παρέχει τη δυνατότητα ελέγχου και ετσι του προσδίδει αξιοπιστία. Τα δεδομένα μπορούν να αναλυθούν από το κοινό και έτσι κάποιος από το κοινό μπορεί να προτείνει καλύτερες λύσεις η να ανιχνεύσει προβλήματα γρηγορότερα. Προβλήματα ρύπανσης του περιβαλλοντος γίνονται γρήγορα αντιληπτά.

Το μοντέλο ΑΔΑ προτείνει επίσης ότι όλες οι πληροφορίες σχετικά με τα δίκτυα παραγωγής πρέπει να είναι δημόσια δεδομένα. Κάθε παραγωγική διαδικασία θα πρέπει να παρέχει πληροφορίες σχετικά με το προϊόν που παράγει, και τα εργαλεία, υλικά και ανθρώπινο δυναμικό που χρειάζεται για να το παράγει, όπως επίσης και τις τωρινές συνδέσεις του με προμηθευτές και πελάτες.

Η δυνατότητα αναζήτησης  και ανάλυσης αυτών των δεδομένων επιτρέπει σε διαφορετικά απομονωμένες ομάδες να συνδεθούν και να συνεργαστούν. Με αυτό τον τρόπο, παράγουν απο κοινού αξία και μπορούν να ανταγωνιστούν παραδοσιακές επιχειρήσεις με πολύ μεγάλους κεφαλαιακούς πόρους. Επίσης, επιτρέπει στο κοινό να βρει πιο αποτελεσματικες διασυνδέσεις/ροές προϊόντων. Είναι σίγουρο οτι ο μεσάζοντας παύει να υπάρχει.

Τι σημαίνει ριζική ανοιχτότητα;

Ριζική ανοιχτότητα σημαίνει οτι κάθε άτομο μπορεί να συμμετάσχει στην παραγωγική διαδικασία. Ο μόνος περιορισμός υπάρχει ώστε να προστατευονται οι κοινοί πόροι. Αυτό επηρεάζει σημαντικά την παραγωγική διαδικασία.

Από οικονομικής πλευράς, η ριζική ανοιχτότατη και διαφάνεια επιτρέπει την συμμετοχή ενός μεγάλου αριθμού ατόμων στην παραγωγική διαδικασία και αυτό επιτρέπει την παράγωγη άξιας η οποία παλιότερα δεν θα μπορούσε κάνεις να φανταστεί(Βικιπαιδεια, Wikispeed).

Από ηθικής πλευράς, η παραγωγική διαδικασία προσπαθεί να μεγιστοποιησει την παραγόμενη αξία και όχι τα κέρδη. Τα έσοδα διανέμονται σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Επειδή ο καθένας είναι ελεύθερος να συμμετάσχει και να παράγει αξία σε ένα ανοιχτό και δημοκρατικό περιβάλλον, οι συμμετεχοντες αγαπούν τη δουλειά, δουλεύουν σε θέματα που τους αρέσουν η είναι καλοί.

Υποστηρικτικό λογισμικό και Λογιστική

Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, γράφουμε λογισμικό για τα ΑΔΑ. Έχουμε ακόμα πολύ δουλειά μπροστά μας. Χρειαζόμαστε εργαλεία για τη δημοσιοποιηση παραγωγικών διεργασιών στο internet και την αναζήτηση σε αυτές τις πληροφορίες χρήσιμων δεδομένων. Χρειαζομαστε εργαλεία για την καταγραφή της εργασίας του κάθε συμμετέχοντα έτσι ώστε να αμείβεται ανάλογα. Χρειαζόμαστε εργαλεία για τον συντονισμό μεγάλου αριθμού ατόμων παρέχοντας λίγες αλλά χρήσιμες πληροφορίες.

Οι άνθρωποι που φτιάχνουν αυτά τα εργαλεία είναι και οι ίδιοι ένα δίκτυο. Ο καθένας με τη δική του οπτική γωνία, τα λογισμικά μας αλληλοσυμπληρώνονται. Μπορείς να βρεις περισσότερα για αυτά τα εργαλεία σε μετέπειτα ενότητες.

Νομικό πλαίσιο

Το νομικό πλαίσιο των ομάδων που συμμετέχουν στα ΑΔΑ είναι ακόμα υπό συζήτηση. Πειραματιζόμαστε με μια συγκεκριμένη δομή η οποία θέλει να ικανοποιήσει τους παρακάτω στόχους.

Θέλουμε να μειώσουμε την πιθανότητα να πάρει τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας κάποιο κέντρο εξουσίας. Θέλουμε επίσης να μειώσουμε το κόστος συμμετοχής λόγω της γραφειοκρατίας. Ο καθένας θα πρέπει να μπορεί να έρχεται και αμέσως να συμμετέχει.

Για να τα επιτύχουμε αυτά, προτείνουμε το διαχωρισμό της παραγωγικης διαδικασίας σε ένα αριθμό απο νομικά πρόσωπα, το διαμοιρασμό κάποιων αρμοδιοτήτων σε αυτά ώστε να είναι δυνατή η λειτουργια της παραγωγικης διαδικασίας χωρίς όμως στην ουσία να έχουν τη δυνατότητα να την ελέγχουν. Προτείνουμε την ύπαρξη 2 νομικών προσώπων.

Ένα νομικό πρόσωπο στο οποίο παραδίδουμε όλους τους φυσικούς πόρους της ομάδας. Έχει την υποχρέωση να ελέγχει την πρόσβαση σε αυτούς με βάση συγκεκριμένους κανόνες χωρίς διακρίσεις και σε όσο περισσότερα άτομα γίνεται ενώ παράλληλα να προσπαθεί να προστατεύει αυτούς τους πόρους από φθορά. Αυτό το νομικό πρόσωπο δεν έχει το δικαίωμα να βγάζει κέρδος, o μόνος του ρόλος είναι να βοηθάει την παραγωγική διαδικασία να λειτουργεί.

Ένα νομικό πρόσωπο το οποίο να είναι υπεύθυνο να πουλάει τα προϊόντα στην αγορά και στη συνέχεια να διανέμει τα έσοδα στους συμμετεχοντες τη παράγωγη. Το νομικό αυτό πρόσωπο είναι επίσης υπεύθυνο για την εμπορευσιμοτητα και ασφάλιση του προϊόντος.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι συμμετέχοντες δεν ανήκουν σε καμία από αυτές τις νομικές δομές. Έχουν τη δική τους άτυπη οργάνωση και χωρίς αυτούς καμία από τις παραπάνω νομικές δομές δεν μπορεί να λειτουργήσει.

Επιπροσθέτως, όλα τα έσοδα πηγαίνουν κατευθείαν στους συμμετέχοντες και έτσι δεν υπάρχει ανάγκη ύπαρξης κάποιας δομής η οποία θα έπρεπε να διαχειριστεί τα κέρδη. Η διανομή των εσόδων παράλληλα επιτυγχάνει το διασκορπισμό της λήψης επενδυτικών αποφάσεων.

Οι επόμενες δυο ενότητες περιγράφουν τις ομάδες που χρησιμοποιουν αυτό το μοντέλο οπως και το λογισμικό τους. Έχουν γραφτεί σε συνεργασία με τους δυο προγραμματιστες του λογισμικού, Bob Haugen, Lynn Foster όπως και με τον Tiberius Brastaviceanu, ένα από τους ιδρυτές της Sensorica.

Ανοιχτά Δίκτυα Αξίας για την παραγωγή φυσικών αγαθών

Η ομότιμη παραγωγή είναι γνωστή κυρίως στο επίπεδο της παραγωγής λογισμικού. Όμως τώρα, τα ΑΔΑ για την παραγωγή υλικών αγαθών αρχίζουν να αναπτύσσονται.

Sensorica

Η Sensorica στο Μόντρεαλ του Καναδά πρωτοπορεί, καινοτομώντας νέες μορφές οργάνωσης στην παραγωγή και νέες οικονομικές πρακτικές οι οποίες κάνουν τα ΑΔΑ να λειτουργούν.

Εδώ είναι ένας μικρός κατάλογος από τα πολλά προϊόντα που έχουν σχεδιάσει:

• 2D strain transducer
• 3D printer project
• Accessibility platform
• Aestuarium
• DAQ card project
• Fluid level sensor
• Grant writing
• Laser and LED Driver
• Laser Projector
• LED Faux Window
• Matchmaking Device project
• Mosquito educational system
• Mosquito Project
• Optical fiber coating
• Piezo buzzer pump
• Project proposition discussion and rating
• Radial transducer
• Robot finger
• Scientific Instrument System
• Sensing and sensemaking for (g)local food systems
• Sensor Stack project
• Smart sports equipment
• Tape sensor project
• Touch-sensitive robots for micro manipulation
• Ultrasonic Audio Recorder
• Water Filtration System

Δίκτυα τροφίμων

Δίκτυα τροφίμων για τη συναθροιση και διανομή τροφίμων από πολλούς αγρότες σε πολλούς καταναλωτές έχουν εμφανιστεί σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι ακριβώς ΑΔΑ, οργανώνονται περισσότερο σε συνεταιρισμους. Αλλά έχουν κοινά χαρακτηριστικα.

Εδώ είναι ένα στην Νέα Αγγλία στις ΗΠΑ:

Άλλο ένα συνεταιριστικό δίκτυο είναι υπό δημιουργία στη Nova Scotia, στον Καναδά:

Και σε αυτό το διάγραμμα αναπαρίσταται το αγροτικό δίκτυο καινοτομίας στην Τανζανία, το οποίο έχει αντιγράψει τη δομή της Sensorica.

ΑΔΑ σαν και αυτά μπορούν να επιτρέψουν μια οικονομία βασισμένη κατά κύριο λόγο στην ομότιμη παραγωγή.

Το λογισμικό ΠΠΔ (NRP)

Τα ΑΔΑ είναι διαφορετικά από άλλες εταιρικές μορφές και το λογισμικό για αυτές τις εταιρικές μορφές δεν προσαρμόζεται καλά στα ΑΔΑ, αλλά ούτε και κανένα άλλο γνωστό λογισμικό. Η κλασσική εταιρία είναι κλειστή, δεν είναι στη μορφή ενός ανοιχτού δικτύου. Και υποθέτει ιεραρχικές δομές, όχι ομότιμους συνεργάτες. Επίσης,τα λογισμικά υποστήριξης κοινωνικών δικτύων δεν υποστηρίζουν τις παραγωγικές και οικονομικές σχέσεις των ΑΔΑ.

Νέο λογισμικό αναπτύσσεται για την υποστήριξη των ΑΔΑ. Ένα τέτοιο λογισμικό είναι το Προγραμματισμος Πόρων Δικτύου(ΠΠΔ/NRP), το οποίο είναι όπως το Εταιρικός Προγραμματισμος Πόρων(ERP) αλλά για δίκτυα. Το ΠΠΔ έχει αναπτυχθεί σε συνεργασία με την ομάδα Sensorica και κάποιους προγραμματιστες ανοιχτού λογισμικού που έχουν εμπειρία σε “lean manufacturing” ροές προϊόντων. (www.mikorizal.org)

Εδω ειναι ο κωδικας: https://github.com/valnet/valuenetwork

Εδω υπάρχουν περισσοτερες πληροφοριες: https://github.com/valnet/valuenetwork/wiki

Το λογισμικό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθει άμεσα για την λειτουργια ενός ΑΔΑ ως μια οικονομική οργάνωση. Καταγράφει τις συνεισφορές, συντονίζει τη δουλειά και διαμοιράζει τα έσοδα. Επίσης μπορεί να εκδώσει αναφορές για κάθε ένα από τα άτομα και οργανώσεις που συμμετέχουν, στις οποίες να αναγράφονται οι δραστηριότητες τους στο δίκτυο. Δεν παρέχει όμως δυνατότητες κοινωνικών δικτύων η ηλεκτρονικών πωλήσεων.

Εδώ σκιαγραφουνται οι βασικές του δυνατότητες:

Ένας εξυπηρετητής με αυτό το λογισμικό είναι διαθέσιμος στις 17 του Απρίλη στη προφεστιβαλικη εκδήλωση των κοινών στο Ηράκλειο ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν να το δοκιμάσουν. Το site βρίσκεται στη διεύθυνση http://commons.webfactional.com (Όποιος από τους διοργανωτές η τις άλλες ομάδες το επιθυμεί, μπορεί να το δοκιμάσει αμέσως)

Το λογισμικό σε αυτό το στάδιο δεν επιτρέπει την δημιουργία λογαριασμού αυτόματα. Όποτε, μπορείτε να στείλετε email στη δ.η.τ  info@mikorizal.org και θα σας δημιουργήσουν ένα λογαριασμό όπως και θα σας εξηγήσουν πως να ανοίξετε λογαριασμούς και για την ομάδα στην οποία ανήκετε.

Να είστε μαλακοί μαζί του. Το λογισμικό είναι νέο, λίγο αδρό, και ελλιπές. Όμως λειτουργεί και χρησιμοποιείται ήδη από ένα ΑΔΑ. Το λογισμικό δεν έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά. Πάρα τ’αυτα , υπάρχει η υποδομή για τη μετάφραση του και μιας και είναι ανοιχτό λογισμικό, εάν υπάρχει το ενδιαφέρον, ένας ανοιχτός λογαριασμός μπορεί να δημιουργηθεί στο https://www.transifex.com/ ώστε να γίνει η μετάφραση κατά τα πρότυπα της ομότιμης παράγωγης. (Και φυσικά κάθε άλλη βελτίωση στο λογισμικό μπορεί να γίνει με αυτό το τρόπο.)

Οι επόμενες ενότητες περιγράφουν άλλες ομάδες και λογισμικά.

Ρυάκι

Με το ρυάκι ασχολείται ο κύριος συγγραφέας αυτού του άρθρου. Το ρυάκι θέλει να φτιάξει εργαλεία ώστε να πετύχει 2 στόχους.

Πρώτον, την δημιουργία ενός λογισμικού μεταπρογραμματισμού στο οποίο νέα μοντέλα θα μπορούν πολύ εύκολα να μεταφράζονται σε λογισμικό. Ο τελικός στόχος είναι η κατασκευή λογισμικού προσαρμοσμένου στην κάθε παραγωγική διαδικασία με βάση το μοντέλο αυτής της μορφής παράγωγης ώστε να κάνει δυνατά τα ΑΔΑ. Θα επιτρέπει την δημιουργία προσαρμοσμένων πρωτοκόλλων για τη μαζική συνεργασία ατόμων.

κώδικας:  https://github.com/xekoukou/metareact

Δεύτερον, να βοηθήσει τα ΑΔΑ να βρουν οικονομικό κεφάλαιο. Μιας και δεν θα μπορέσουμε ποτέ να έχουμε πλήρη πληροφόρηση ώστε να εκμηδενίσει το επενδυτικό ρίσκο, η ύπαρξη ρίσκου άμεσα συνεπάγεται και την αποστροφή των φτωχών στις επενδύσεις και κατά συνέπεια την εξάρτηση της παραγωγής απο τους πλούσιους. Το ρυάκι είναι ένα δίκτυο ripple με συγκεκριμένους περιορισμούς και πολύ πιο κοντά στην παραγωγική διαδικασία το οποίο μπορεί να παρέχει κεφάλαιο στα ΑΔΑ.

site: http://www.ryaki.org

Wezer

Το Wezer είναι λογισμικό ERP (Εταιρικός Προγραμματισμός Πόρων) για μη εταιρίες. Είναι μια έκδοση του Odoo (πριν Open Erp), το οποίο περιέχει ένα σύνολο από υποπρογράμματα σχεδιασμένα για την ομότιμη παραγωγή. Κάθε κοινότητα μπορεί να επιλέξει και να χρησιμοποιήσει κάποια από αυτά.

Το Wezer περιέχει δυνατότητες ώστε να λειτουργήσει ως Ομότιμη οργάνωση:
-Κοινωνική δικτύωση
-δράσεις
-συναλλαγές
-χώρος συνεργασίας για την ανάδειξη των σημαντικών πληροφοριών
-πληροφορίες σχετικά με την καθημερινή λειτουργια

site: http://wezer.org

Το εγχειρημα ενος κοινου ΑΔΑ λεξιλογιου

Αυτό είναι ένα εγχείρημα από πολλές οργανώσεις και άτομα που δουλεύουν στα ΑΔΑ. Ο σκοπός είναι η συμφωνία σε ένα κοινό λεξιλόγιο με το οποίο τα διάφορα λογισμικά θα μπορούν να επικοινωνούν ώστε να μπορούν να ικανοποιούν τις ανάγκες των δικτύων αποτελούμενα από άλλα δίκτυα.

https://github.com/openvocab/ovn

Αλλα παρόμοια εγχειρήματα:
EISSP: http://bshambaugh.org/eispp/
Metacurrency: http://www.metacurrency.org/
TransforMap: http://transformap.co/
Portable Linked Profiles: https://github.com/hackers4peace/plp-docs
Metamaps: http://metamaps.cc/
buildingCommons
Open Apps Ecosystem: http://p2pfoundation.net/Enspiral_Open_App_Ecosystem
http://www.enspiral.com/
ShareTribe: http://www.sharetribe.com/
Produce Run: – https://github.com/producerun/produceruncatarse
Ernte Teilen: https://github.com/teikei
Open Food Network: http://openfoodnetwork.org/

 

— Αποστόλης Ξεκουκουλωτάκης – ryaki.org